แนะนำ ทุ่นระเบิดสังหารบุคคล
ทุ่นระเบิดสังหารบุคคล หรือ Anti-personnel landmine คืออาวุธที่เป็นระเบิด ถูกออกแบบมาเพื่อทำลายหรือสังหารบุคคลโดยเฉพาะ ไม่ได้เล็งผลความเสียหายถึงยานพาหนะหรืออุปกรณ์หนักอื่น ๆ โดยทั่วไปแล้วจะถูกฝังไว้ใต้พื้นดินหรือซ่อนอยู่ในพื้นที่ต่าง ๆ และจะระเบิดเมื่อมีการสัมผัสหรือมีแรงกดจากบุคคลที่เดินผ่าน ทุ่นระเบิดสังหารบุคคลเป็นหนึ่งในอาวุธที่ก่อให้เกิดผลกระทบต่อพลเรือนมากที่สุด โดยเฉพาะในพื้นที่ที่เคยมีสงคราม แม้สงครามจะสิ้นสุดแล้ว ทุ่นระเบิดเหล่านี้ยังคงอยู่และสามารถระเบิดได้ทุกเมื่อ
ลักษณะสำคัญของทุ่นระเบิดสังหารบุคคล
- มักมีขนาดเล็กและสามารถซ่อนได้ง่าย
- มีการทำงานอัตโนมัติ จะระเบิดเมื่อมีแรงกดหรือมีการเคลื่อนไหวใกล้ ๆ
- มีผลกระทบรุนแรง ทำให้เกิดการบาดเจ็บสาหัส เช่น สูญเสียอวัยวะ หรือเสียชีวิต
- ไม่เลือกเป้าหมาย ไม่สามารถแยกแยะระหว่างทหารและพลเรือน
ทุ่นระเบิด PMN-2 เป็นทุ่นระเบิดสังหารบุคคลที่ผลิตในรัสเซีย ตัวเรือนเป็นพลาสติกตรวจจับได้ยาก ตัวระเบิดมักมีสีเขียวใบไม้หรือสีน้ำตาล มีความสูง 53 มิลลิเมตร เส้นผ่านศูนย์กลาง 120 มิลลิเมตร น้ำหนักดินระเบิด 100 กรัม น้ำหนักรวม 440 กรัม โดยด้านบนมีแผ่นยางกดแรงดันรูปตัว X สีดำ ซึ่งเป็นจุดที่ทำให้ทุ่นระเบิดทำงานเมื่อถูกเหยียบ ใช้วัตถุระเบิดชนิดผสม RDX/TNT หรือ TG-40 ซึ่งมีแรงระเบิดรุนแรงมากกว่าทุ่นระเบิดต่อบุคคลชนิดอื่น ๆ และมีชนวนระเบิดในตัวแบบ MD-9 ซึ่งไวต่อแรงกระแทก
การเก็บกู้ทุ่นระเบิด นั้น จะทำการสำรวจพื้นที่ โดยใช้อุปกรณ์ตรวจจับโลหะหรือเทคโนโลยีขั้นสูง เมื่อพบวัตถุต้องสงสัย จะมีการทำเครื่องหมายเพื่อป้องกันการสัมผัสโดยไม่ได้ตั้งใจ จากนั้นเจ้าหน้าที่จะใช้เครื่องมือพิเศษในการถอดสลักหรือทำลายระเบิดอย่างปลอดภัย ซึ่งในการดำเนินการนั้นมีความเสี่ยงและต้องระมัดระวังมากเป็นพิเศษ
(ภาพจาก : vitalykuzmin.net)
## คลิปแนะนำ -> ทุ่นระเบิด PMN-2
ทั้งนี้ใน สนธิสัญญาออตตาวา (Ottawa Treaty) ได้มีข้อตกลงระหว่างประเทศที่มีเป้าหมายในการห้ามใช้ ผลิต สะสม และส่งออกทุ่นระเบิดสังหารบุคคล ซึ่งประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศที่ลงนามในสนธิสัญญานี้ และมีการดำเนินการกวาดล้างทุ่นระเบิดในพื้นที่เสี่ยงต่าง ๆ ในปัจจุบัน (ปี 2568) มี 165 ประเทศ ที่ให้สัตยาบันหรือเข้าร่วมเป็นภาคีของอนุสัญญานี้แล้ว รวมทั้ง ไทย และกัมพูชา สำหรับประเทศมหาอำนาจที่ไม่ลงนาม ได้แก่ สหรัฐอเมริกา จีน รัสเซีย และ อินเดีย
Spider Boots หรือ “รองเท้าสไปเดอร์” คือรองเท้าทางยุทธวิธีที่ถูกออกแบบมาเพื่อ ลดความเสี่ยงการเหยียบทุ่นระเบิดสังหารบุคคล และ ลดแรงระเบิด ที่อาจเกิดขึ้นในสนามรบหรือพื้นที่เสี่ยงภัย โดยเฉพาะสำหรับทหารและเจ้าหน้าที่กู้ภัยที่ต้องปฏิบัติงานในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงสูง ต้นแบบผลิตโดยกองทัพยูเครน นำไปใช้ในสงครามรัสเซีย-ยูเครน
จุดเด่นของ Spider Boots
- วัสดุทนแรงกระแทก ใช้วัสดุพิเศษที่สามารถดูดซับแรงระเบิดและสะเก็ดได้
- โครงสร้างเสริมข้อเท้า ลดโอกาสการบาดเจ็บ เช่น ข้อเท้าแพลงหรือกระดูกหัก
- พื้นรองเท้ายึดเกาะสูง ช่วยให้เดินบนพื้นผิวขรุขระหรืออันตรายได้มั่นคง
- กระจายน้ำหนักดี ลดแรงกดเฉพาะจุดเมื่อเหยียบกับวัตถุระเบิด
- ทำงานร่วมกับระบบตรวจจับทุ่นระเบิดได้สำหรับบางรุ่น เพิ่มความปลอดภัยในการลาดตระเวน
รองเท้าชนิดนี้จึงถือเป็นนวัตกรรมที่มีบทบาทสำคัญในการปกป้องชีวิตและความปลอดภัยของทหาร ในสถานการณ์ที่อาจเกิดอันตรายจากระเบิดได้ทุกเมื่อ
(ภาพจาก : Scott Peterson)
** คลิปแนะนำ -> รองเท้า spider boots
รองเท้า “นิลมังกร”
สำหรับประเทศไทย ได้ผลิตรองเท้า “นิลมังกร” หรือ Spider Boots ซึ่งเป็นนวัตกรรมใหม่ที่ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อช่วยลดความสูญเสียจากการเหยียบทุ่นระเบิด โดยเฉพาะในพื้นที่ชายแดนไทย-กัมพูชา ซึ่งมีความเสี่ยงสูงต่อการเจอระเบิดสังหารบุคคล
โดยมีจุดเด่นของรองเท้านิลมังกร
- ต้นแบบจากต่างประเทศ ได้ถอดแบบจาก Spider Boots ที่กองทัพยูเครนใช้ในสงครามรัสเซีย-ยูเครน ซึ่งพิสูจน์แล้วว่าสามารถลดการสูญเสียอวัยวะได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- โครงสร้างยกพื้นสูง ทำให้ช่วยลดแรงระเบิดจากทุ่นระเบิดที่ฝังในดิน โดยยกเท้าของผู้สวมให้สูงจากพื้น ทำให้แรงระเบิดไม่กระทบโดยตรงที่ข้อเท้า
- วัสดุแข็งแรง ใช้ไฟเบอร์กลาสหล่อขึ้นรูปเป็นชิ้นเดียว มีรูปทรง V-Shape เพื่อช่วยต้านแรงระเบิดได้ดี
- ผลิตด้วยเทคโนโลยี 3D Printing ลดต้นทุนและสามารถผลิตได้อย่างรวดเร็ว พร้อมแจกจ่ายให้กับหน่วยงานที่ต้องการใช้งาน
(ภาพจาก : ไทยรัฐออนไลน์)
** คลิปแนะนำ รองเท้า spider boots ไทยทำ -> รองเท้านิลมังกร
รถกวาดทุ่นระเบิด
รถกวาดทุ่นระเบิดเป็นยานพาหนะติดอุปกรณ์พิเศษ เช่น ค้อนโซ่(Chain Flail) ลูกกลิ้ง(Roller) ใบมีดหรือเครื่องตีดิน (Blade/Dozer Blade) เพื่อทำลายหรือจุดระเบิดทุ่นระเบิดที่ฝังอยู่ใต้ดิน รถเหล่านี้มักเป็นยานพาหนะไร้คนขับ ควบคุมจากระยะไกล เพื่อลดความเสี่ยงต่อชีวิตทหารช่างกู้ระเบิด มีระบบขับเคลื่อนที่แข็งแรง ระบบไฟฟ้า ไฮดรอลิกส์ และระบบควบคุมที่ซับซ้อน โดยมีวัตถุประสงค์สำคัญคือ
-
ลดความเสี่ยงต่อชีวิต ช่วยให้ทหารช่างกู้ระเบิดไม่ต้องเข้าพื้นที่เสี่ยงภัย
-
ปฏิบัติงานได้หลากหลาย สามารถปรับเปลี่ยนอุปกรณ์ให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่และการกำจัดวัตถุระเบิดประเภทต่างๆ
-
ทำงานในพื้นที่อันตราย เหมาะสำหรับปฏิบัติการในพื้นที่ที่มีทุ่นระเบิดฝังอยู่เป็นจำนวนมาก เช่น เขตสงคราม
- ยานพาหนะอัตโนมัติ เช่น หุ่นยนต์กู้ระเบิด Uran-6 ของรัสเซีย ที่มีประสิทธิภาพสูงและสามารถทำงานในพื้นที่อันตรายแทนมนุษย์ได้
- ยานเกราะป้องกันทุ่นระเบิด เช่น Buffalo ของสหรัฐฯ ซึ่งเป็นยานพาหนะหุ้มเกราะขนาดใหญ่ที่ใช้เพื่อค้นหาและทำลายวัตถุระเบิดแสวงเครื่อง (IEDs)
(ภาพจาก : ซีอาน Supersonic การบินเทคโนโลยี จํากัด)
UAV ตรวจจับทุ่นระเบิด
อากาศยานไร้คนขับเริ่มนำเข้ามาใช้ในการหาทุ่นระเบิดแล้ว โดยใช้อุปกรณ์เรดาร์ทะลุพื้นดิน (GPR) ในการตรวจจับและนำเข้าโปรแกรมแปลภาพที่ได้รับ โดรนเหล่านี้ใช้เซ็นเซอร์ต่างๆ รวมถึงเลเซอร์และอุปกรณ์แม่เหล็กไฟฟ้าในการตรวจจับวัตถุที่เป็นโลหะที่อาจฝังอยู่ใต้พื้นดินหลายฟุต
ข้อดีของการใช้โดรนตรวจจับทุ่นระเบิด
- ความปลอดภัย ลดความเสี่ยงที่มนุษย์จะเผชิญอันตรายโดยตรงจากการปฏิบัติงานในพื้นที่ทุ่นระเบิด
- ประสิทธิภาพ ทำงานได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพมากกว่าวิธีการแบบเดิม
- ความสามารถในการเข้าถึง สามารถเข้าถึงพื้นที่อันตรายที่มนุษย์เข้าถึงได้ยาก
(ภาพจาก : MDPI journals)
** คลิปแนะนำ -> UAV with Ground Penetrating Synthetic Aperture Radar
** อีกคลิป -> SAR imaging system for landmine detection