ระบบแจ้งเตือนแผ่นดินไหว
Quote from paen on September 21, 2025, 8:23 pmแผ่นดินไหวเป็นภัยธรรมชาติที่มีความรุนแรงที่ขึ้นอยู่กับขนาดของการไหว ระยะห่าง ความลึก ผลกระทบมีความแตกต่างกันในแต่ละพื้นที่ สำหรับการแจ้งเตือนแผ่นดินไหวพอสรุปได้ดังนี้
ระบบแจ้งเตือนก่อนเกิดแผ่นดินไหว หรือ Earthquake Early Warning System (EEWS) เป็นเทคโนโลยีที่ช่วยแจ้งเตือนประชาชนล่วงหน้าเพียงไม่กี่วินาทีก่อนแรงสั่นสะเทือนหลักจะมาถึง เพื่อให้มีเวลาหลบภัยหรือหยุดกิจกรรมที่อาจเป็นอันตรายได้ทันเวลา โดยมีหลักการทำงานของระบบแจ้งเตือนล่วงหน้าคือ
- ตรวจจับคลื่น P (Primary Waves) คลื่นปฐมภูมิเดินทางเร็วที่สุดเมื่อเกิดแผ่นดินไหว แต่ไม่รุนแรงมาก
- ทำการวิเคราะห์ข้อมูลทันที เซนเซอร์ตรวจจับคลื่นปฐมภูมิ ส่งข้อมูลไปยังศูนย์ประมวลผลเพื่อคำนวณขนาด ความรุนแรง และตำแหน่งของแผ่นดินไหว
- ส่งสัญญาณแจ้งเตือน หากพบว่าแผ่นดินไหวมีความรุนแรง ระบบจะส่งการแจ้งเตือนผ่านช่องทางต่าง ๆ เช่น แอปมือถือ SMS วิทยุ โทรทัศน์ หรือเสียงตามสาย
ระบบที่มีชื่อเสียง
- ญี่ปุ่น (J-Alert) แจ้งเตือนผ่านโทรศัพท์ TV ลำโพงสาธารณะ
- เม็กซิโก (SASMEX) ใช้งานมานานกว่า 30 ปี
- สหรัฐฯ (ShakeAlert) ครอบคลุมชายฝั่งตะวันตก (แคลิฟอร์เนีย, ออริกอน, วอชิงตัน)
ช่องทางการแจ้งเตือนในประเทศไทย
- Earthquake TMD แอปจากกรมอุตุนิยมวิทยา แจ้งเตือนแบบเรียลไทม์
- LINE ALERT แจ้งเตือนผ่านบัญชีทางการใน LINE โดยไม่ต้องติดตั้งแอปเพิ่ม
- Google Public Alerts แจ้งเตือนผ่าน Google Search และ Maps โดยอัตโนมัติ
- MyShake แอปจาก UC Berkeley ที่ใช้เซ็นเซอร์ในมือถือตรวจจับแรงสั่นสะเทือนและแจ้งเตือนล่วงหน้าในบางพื้นที่
ประโยชน์ของระบบ
- ลดการบาดเจ็บ ให้ประชาชนมีเวลา หลบภัย (เช่น ซ่อนใต้โต๊ะ, หยุดใช้ลิฟต์)
- ลดความเสียหาย ระบบอัตโนมัติสามารถ หยุดการทำงานชั่วคราว ของโครงสร้างสำคัญ เช่น
- รถไฟความเร็วสูง (อัตโนมัติเบรก)
- ระบบแก๊ส/ไฟฟ้า
- เครนในโรงงาน
- การผ่าตัดในโรงพยาบาล
ข้อจำกัดของระบบในไทย
- ยังไม่สามารถแจ้งเตือนได้ทุกพื้นที่ เนื่องจากจำนวนเซนเซอร์ยังไม่ครอบคลุม
- เวลาการแจ้งเตือนมีจำกัดมาก (วินาทีถึงหลักนาที) ขึ้นอยู่กับระยะห่างจากจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหว
- ความแม่นยำขึ้นอยู่กับคุณภาพของข้อมูลและการประมวลผล
แผ่นดินไหวเป็นภัยธรรมชาติที่มีความรุนแรงที่ขึ้นอยู่กับขนาดของการไหว ระยะห่าง ความลึก ผลกระทบมีความแตกต่างกันในแต่ละพื้นที่ สำหรับการแจ้งเตือนแผ่นดินไหวพอสรุปได้ดังนี้
ระบบแจ้งเตือนก่อนเกิดแผ่นดินไหว หรือ Earthquake Early Warning System (EEWS) เป็นเทคโนโลยีที่ช่วยแจ้งเตือนประชาชนล่วงหน้าเพียงไม่กี่วินาทีก่อนแรงสั่นสะเทือนหลักจะมาถึง เพื่อให้มีเวลาหลบภัยหรือหยุดกิจกรรมที่อาจเป็นอันตรายได้ทันเวลา โดยมีหลักการทำงานของระบบแจ้งเตือนล่วงหน้าคือ
- ตรวจจับคลื่น P (Primary Waves) คลื่นปฐมภูมิเดินทางเร็วที่สุดเมื่อเกิดแผ่นดินไหว แต่ไม่รุนแรงมาก
- ทำการวิเคราะห์ข้อมูลทันที เซนเซอร์ตรวจจับคลื่นปฐมภูมิ ส่งข้อมูลไปยังศูนย์ประมวลผลเพื่อคำนวณขนาด ความรุนแรง และตำแหน่งของแผ่นดินไหว
- ส่งสัญญาณแจ้งเตือน หากพบว่าแผ่นดินไหวมีความรุนแรง ระบบจะส่งการแจ้งเตือนผ่านช่องทางต่าง ๆ เช่น แอปมือถือ SMS วิทยุ โทรทัศน์ หรือเสียงตามสาย
ระบบที่มีชื่อเสียง
- ญี่ปุ่น (J-Alert) แจ้งเตือนผ่านโทรศัพท์ TV ลำโพงสาธารณะ
- เม็กซิโก (SASMEX) ใช้งานมานานกว่า 30 ปี
- สหรัฐฯ (ShakeAlert) ครอบคลุมชายฝั่งตะวันตก (แคลิฟอร์เนีย, ออริกอน, วอชิงตัน)
ช่องทางการแจ้งเตือนในประเทศไทย
- Earthquake TMD แอปจากกรมอุตุนิยมวิทยา แจ้งเตือนแบบเรียลไทม์
- LINE ALERT แจ้งเตือนผ่านบัญชีทางการใน LINE โดยไม่ต้องติดตั้งแอปเพิ่ม
- Google Public Alerts แจ้งเตือนผ่าน Google Search และ Maps โดยอัตโนมัติ
- MyShake แอปจาก UC Berkeley ที่ใช้เซ็นเซอร์ในมือถือตรวจจับแรงสั่นสะเทือนและแจ้งเตือนล่วงหน้าในบางพื้นที่
ประโยชน์ของระบบ
- ลดการบาดเจ็บ ให้ประชาชนมีเวลา หลบภัย (เช่น ซ่อนใต้โต๊ะ, หยุดใช้ลิฟต์)
- ลดความเสียหาย ระบบอัตโนมัติสามารถ หยุดการทำงานชั่วคราว ของโครงสร้างสำคัญ เช่น
- รถไฟความเร็วสูง (อัตโนมัติเบรก)
- ระบบแก๊ส/ไฟฟ้า
- เครนในโรงงาน
- การผ่าตัดในโรงพยาบาล
ข้อจำกัดของระบบในไทย
- ยังไม่สามารถแจ้งเตือนได้ทุกพื้นที่ เนื่องจากจำนวนเซนเซอร์ยังไม่ครอบคลุม
- เวลาการแจ้งเตือนมีจำกัดมาก (วินาทีถึงหลักนาที) ขึ้นอยู่กับระยะห่างจากจุดศูนย์กลางแผ่นดินไหว
- ความแม่นยำขึ้นอยู่กับคุณภาพของข้อมูลและการประมวลผล
Quote from paen on September 21, 2025, 8:30 pmความเห็นส่นตัว
จะเห็นว่าระบบเตือนภัยที่มีอยู่ ไม่สามารถแจ้งเตือนล่วงหน้าได้นานก่อนเกิดเหตุ จะเตือนภายหลังเกิดเหตุแผ่นดินไหวแล้วทั้งสิ้น ดังนั้นหากอาคารพื้นที่ที่เราอยู่อาศัยมีความเสี่ยงต่อการพังจากการสั่นไหวอย่างรุนแรง ย่อมทำให้เรามีความเสี่ยงตามไปด้วย การสร้างอาคาร/การตรวจสอบอาคารที่มีอยู่ทั้งประเทศให้เป็นไปตามมาตรฐานทนแผ่นดินไหวเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้เกิดความมั่นใจและป้องกันอาคารถล่มที่ได้รับบทเรียนมาแล้ว เช่น อาคาร สตง.
ความเห็นส่นตัว
จะเห็นว่าระบบเตือนภัยที่มีอยู่ ไม่สามารถแจ้งเตือนล่วงหน้าได้นานก่อนเกิดเหตุ จะเตือนภายหลังเกิดเหตุแผ่นดินไหวแล้วทั้งสิ้น ดังนั้นหากอาคารพื้นที่ที่เราอยู่อาศัยมีความเสี่ยงต่อการพังจากการสั่นไหวอย่างรุนแรง ย่อมทำให้เรามีความเสี่ยงตามไปด้วย การสร้างอาคาร/การตรวจสอบอาคารที่มีอยู่ทั้งประเทศให้เป็นไปตามมาตรฐานทนแผ่นดินไหวเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้เกิดความมั่นใจและป้องกันอาคารถล่มที่ได้รับบทเรียนมาแล้ว เช่น อาคาร สตง.