จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ประสูติเมื่อวันพุธที่ 29 มิ.ย. 2424 ในพระบรมมหาราชวัง ทรงเป็นพระราชโอรสองค์ที่ 33 ของรัชกาลที่ 5 และ สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้าสุขุมาลมารศรีพระอัครราชเทวี ทรงศึกษาชั้นต้นที่โรงเรียนพระตำหนักสวนกุหลาบ ทรงสำเร็จการศึกษาจากวิทยาลัยเสนาธิการ ประเทศเยอรมนี เมื่อเสด็จกลับมารับราชการ ทรงเข้ารับราชการในกองทัพเรือ ตั้งแต่ 24 ก.พ. 2446 ถึง 18 มิ.ย. 2463 ทรงดำรงตำแหน่ง ผู้บัญชาการกรมทหารเรือ (ผู้บัญชาการทหารเรือ ลำดับที่ 11) และ เสนาบดีกระทรวงทหารเรือ เป็นเวลาประมาณ 17 ปี
จอมพลเรือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ได้ทรงบุกเบิกและวางรากฐานความเจริญด้านต่าง ๆ ให้แก่ กองทัพเรือ เป็นคุณูปการ ที่สำคัญ ๆ อาทิ
– จัดระเบียบราชการในกองทัพเรือให้รัดกุม
– จัดทำข้อบังคับทหารเรือว่าด้วยหน้าที่ราชการในเรือหลวง
– วางรากฐานการจัดระเบียบการเรียนการสอนในโรงเรียนนายเรือใหม่
– ขยายและปรับปรุงอู่หลวง
– วางรากฐานกองดุริยางค์ทหารเรือ
– ทรงจัดทำโครงสร้างกำลังทางเรือ
– เสริมสร้างแสนยานุภาพของกองทัพเรือ โดยทรงสั่งซื้อเรือรบจากต่างประเทศเข้าประจำในกองทัพเรือ เป็นจำนวนมาก อาทิ เรือพระที่นั่งมหาจักรี (ลำที่ 2) เรือเสือทะยานชล เรือเสือคำรณสินธุ์
– สนับสนุนการก่อตั้งราชนาวิกสภา
– กำหนดรูปแบบริ้วกระบวนเรือพระราชพิธี ปรับปรุงการเห่เรือและการสร้างเรือพระราชพิธีขึ้นใหม่
– กำหนดระยะเวลาและวิธีรับคนเข้ารับราชการในกรมทหารเรือ
– วางแบบแผน การยิงสลุต
– กำหนดเครื่องแต่งกายทหารเรือ
– จัดให้มีพระธรรมนูญศาลทหารและกรมพระธรรมนูญทหารเรือ
– ปรับปรุงการสหโภชน์ และก่อตั้งโรงเรียนสูทกรรม
– ตั้งคลังแสงทหารเรือ
– ปรับปรุงการแพทย์ทหารเรือ
– ทำการสำรวจและจัดทำแผนที่น่านน้ำสยามขึ้นใหม่ โดยกองแผนที่ทะเลซึ่งต่อมาได้เปลี่ยนเป็น กรมอุทกศาสตร์
ในการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ถูกควบคุมองค์ไว้เป็นองค์ประกัน เนื่องด้วยทรงเป็นผู้รักษาพระนคร อีกทั้งยังทรงควบคุมหน่วยงานความมั่นคงต่าง ๆ ไว้เป็นจำนวนมาก ทั้งทหาร และตำรวจ ต่อมาได้เสด็จย้ายไปประทับอยู่ที่เมืองบันดุง เกาะชวา ประเทศอินโดนีเซีย พระองค์สิ้นพระชนม์ด้วยพระโรคไตและพระหทัย เมื่อวันที่ 18 ม.ค. 2487 ที่ตำหนักประเสบัน เมืองบันดุง ประเทศอินโดนีเซีย ขณะพระชันษา 63 ปี
กองทัพเรือได้กำหนดให้วันที่ 29 มิ.ย. ของทุกปีเป็น “วันบริพัตร” และกำหนดจัดงานเพื่อน้อมรำลึกถึงพระองค์ท่าน ณ กรมยุทธศึกษาทหารเรือ ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม
แหล่งอ้างอิง
- https://www.facebook.com/RoyalThaiNavyFanpage/
- https://th.wikipedia.org/